Bu lông thường là những chi tiết cơ khí vô cùng quan trọng, sử dụng để lắp ráp, ghép nối các chi tiết lại thành một khối một cách thuận tiện và dễ dàng. Tuy nhiên, để đáp ứng tốt cho công việc, bạn cần biết cách phân biệt các loại bu lông khác nhau để lựa chọn và sử dụng cho đúng chức năng đảm bảo độ chính xác cao.
1. Phân loại theo chức năng làm việc
Dựa trên khả năng và chức năng làm việc của bu lông thì chúng được chia thành 2 loại chính: bu lông liên kết và bu lông kết cấu.
– Bu lông liên kết: là loại bu lông có chức năng liên kết các chi tiết với nhau, trong đó lực chịu tải chính là lực dọc trục, lực cắt không giữ vai trò quyết định. Loại này được sử dụng chủ yếu trong các kết cấu tĩnh, ít chịu tải trọng động, các chi tiết máy cố định.
– Bu lông kết cấu: được sử dụng trong các chi tiết thường xuyên chịu tải trọng động như kết cấu khung, dầm, các chi tiết máy lớn mà các bộ phận liên kết vừa chịu tải trọng dọc trục vừa chịu cắt.
2. Phân loại theo chất liệu
Chất liệu sản xuất bu lông cũng là một yếu tố giúp chúng ta dễ dàng phân loại:
– Bu lông sản xuất từ thép cacbon thường, thép hợp kim:
- Bu lông qua xử lý nhiệt: được sản xuất bằng vật liệu thép hợp kim có cấp bền tương đương hoặc vật liệu có cấp bền thấp hơn rồi sau đó thông qua xử lý nhiệt luyện để đạt cấp bền cao 8.8, 10.9; 12.9 hoặc theo yêu cầu.
- Bu lông không qua xử lý nhiệt: chủ yếu là bu lông thường hoặc các bu lông có cường độ thấp. Bu lông loại này được sản xuất từ vật liệu thép có cơ tính tương đương và sau khi gia công, bu lông không cần xử lý nhiệt. Bu lông cấp bền 4.8; 5.6; 6.6.
– Bu lông sản xuất từ thép không gỉ (Inox): thông thường, sản xuất các loại bu lông Inox (201, 304, 316, 316L) sẽ giúp cho bu lông có khả năng chống ăn mòn, chống han gỉ và tăng độ bền ổn định hơn.
– Bu lông sản xuất từ các kim loại màu, hợp kim màu như đồng, nhôm, kẽm: loại bu lông này được sản xuất từ chủ yểu để đáp ứng nhu cầu của các ngành công nghiệp đặc thù: ngành điện, chế tạo máy bay, sản xuất và xử lý nước…
3. Phân loại theo phương pháp sản xuất
Các nhiều phương pháp sản xuất bu lông khác nhau nên có thể chia làm 4 loại như sau:
– Bu lông thô: được sản xuất thủ công từ thép tròn, đầu bu lông được dập nguội hoặc dập nóng hoặc rèn, phần ren được tiện hoặc cán nên độ chính xác kém, chỉ dùng trong các chi tiết liên kết không quan trọng hoặc trong các kết cấu bằng gỗ.
– Bu lông nửa tinh: được chế tạo tương tự bu lông thô nhưng được gia công thêm phần đầu bu lông và các bề mặt trên mũ để loại bỏ bavia.
–
Bu lông tinh: được chế tạo cơ khí chính xác cho sản phẩm bu lông đẹp, chắc, bền ứng dụng rộng rãi trong các ngành công nghiệp cơ khí, máy móc, xây dựng, cầu đường….
– Bu lông siêu tinh: được sản xuất đặc biệt cho các yêu cầu cao cấp hơn, khi có yêu cầu khắt khe về độ chính xác gia công cao.
4. Phân loại theo tiêu chuẩn DIN
Tiêu chuẩn DIN có nhiều loại tuy nhiên phổ biến nhất có 2 dòng:
– Bu lông DIN 603 ( loại bulông đầu tròn cổ vuông phù hợp với nhiều loại mối ghép)
– Bu lông DIN 933 (tiêu chuẩn dành cho loại bu lông có ren suốt trên toàn bộ thân bu lông)
